مجتبی نجفی

دکتر مصدق بعد از تمام شدن صحبت من به گونه تمسخرآمیزی،قاه قاه و با صدای بلند خندید. گفت: «آقای فلسفی از نظر من مسلمان و بهایی فرقی ندارند؛همه از یک ملت و ایرانی هستند!» این پاسخ برای من بسیار “شگفت‌آور بود…

این بخشی از روایت شیخ محمدتقی فلسفی از رویکرد مصدق به بهائیان ایران است. فلسفی از طرف آیت الله بروجردی پیام ابراز نگرانی از رشد بهاییت را به مصدق ابلاغ کرده و این به معنای درخواست سرکوب بهاییان بود. اما دولت سکولار نسبت به آزادی باورها و مذاهب بی طرف است و این سخن مصدق که مخاطب را شگفت زده کرده بود در هفتاد سال پیش پیشروترین شکل حکومتداری در ایران بوده.

با این مقدمه خواستم بگویم برای شهروند ایرانی، مسلمان یا بهایی یا بی دین یا باورمند به هر عقیده ای خشونت پرهیز نباید فرقی کند. این نه معنای دفاع از بهاییت یا هر آیین و باور دیگر که به معنای دفاع از حقوق شهروندی است. اتفاقا معیار مهم دموکراسیخواهی دفاع از حقوق جمعیت ها و گروههایی است که چه بسا با شما زوایه فکری زیادی هم داشته باشند. به عبارتی منِ نوعی در دفاع از حقوق شهروندان به اعتقاد آنها کاری ندارم. برای من نوعی، ایران اصل است و ایرانیت محور اتّحاد همه کثرت های جامعه است. من با هر باوری در عرصه عمومی بحث میکنم و نقد میکنم و ایده ای که نزدیک ترین به سعادت جمعی مردم ایران است را نشر می دهم اما در دفاع از حقوق آیینها و دینها و باورهای متفاوت تردیدی نمیکنم. چرا که ایران مدنی بر مبنای تکثّر است و سعادت جمعی ما در پذیرش تفاوت هاست.

رفتاری که جمهوری اسلامی با بهایی ها میکند شرم آور است. تخریب خانه ها و آزار و اذیت آنها ظلم به شهروند ایرانی است و انباشت کینه در راستای نقض منافع ملی ایرانیان است. البته که این رفتار مختص به بهایی ها نیست. جمهوری اسلامی “دیگر ستیز” است و بلایی سر دراویش شیعه مذهب آورد که یکی از غیرسیاسی ترین جریان های مذهبی را وارد معادلات سیاسی کرد.

دیگرستیزی علیه توسعه دموکراتیک است و قلب توسعه متوازن دفاع از منزلت شهروندان ایرانی فارغ از اعتقادشان است. در همین راستا مخالف با هر شکلی از ظلم به شهروندان ایرانی هستم. برایم فررقی نمیکند آن شهروند بهایی باشد یا شیعه یا سنی یا بی دین یا مخالف سیاسی من باشد. این معنای اصلی #ایرانبرایهمه_ایرانیان است یعنی جایی که ایران برای ما ریسمان وحدت بخش باشد و با کرامت شهروندانش تعریف شود و قدرت ما در تحمل دیگری افزایش یابد. ایران، وحدت بخش کثرت هاست و آزادی شهروندان محتوای زیبایش است. پس زنده باد ایران .مدنی، این رویای دیکتاتور ستیز.