در نفی هجمه به جای نقد اصولی

مجتبی نجفی

این توییت آقای تاجزاده در تفسیر من از عکس های سه گانه زنان محجبه و بی حجاب سال پیش بود. با این بهانه خواستم هم نقاط ضعف هم قوت رویکرد چند سال اخیر تاجزاده را یادآوری کنم. در یادداشت هایی تاکید کردم گفتگو در شبکه های اجتماعی رویکردی مثبت اما ناکافی است. سوار کردن کل پروژه دموکراتیزاسیون بر گفتگو بعد از مدتی به یکنواختی میرسد. نیروی سیاسی باید برای همه مظاهر عرصه عمومی از شبکه اجتماعی گرفته تا صندوق انتخابات تا خیابان برنامه داشته باشد. نقد من به آقای تاجزاده این بود تاکید بر اینکه حاکمیت از حضور خیابان خشونت آفرینی میکند ناخواسته خود مولّد خشونت افزونتر خواهد بود. مردم به فراخوان این یا آن به خیابان نمی آیند، خشم و انسداد خیابان را اجتناب ناپذیر میکند و نیروی سیاسی به جای انذار و نصیحت باید اول حق حضور مردم خشمگین در خیابان را بدون تبصره به رسمیت بشناسد و دوم برای تبدیل این حضور خیابانی به مطالبه ای سیاسی به جهت اخذ امتیاز از حاکمیت تلاش کند.

نکته بعد اینکه علاوه بر گفتگو، نهادسازی و کار تشکیلاتی هم برای شکست استبداد ضروری است. صدای تاجزاده در بدنه هوادار اصلاحات طرفدار بسیاری داشت اما در جمع احزاب غریب و تکنواز بود. این تقصیر تاجزاده نبود آنها به روز نیستند

نقاط قوت تاجزاده هم کم نیستند. فساد ندارد و زبانش در انتقاد صریح است. در بین اصلاح طلبان در نقد گذشته اش پیشروترین بوده. مساله اصلی تاریخ معاصر، قدرت مطلقه را درست درک کرده و می داند کجا را هدف قرار دهد. تلاش برای گفتگو با مخاطبان از گرایش های گوناگون بسیار ارزشمند است. اهمیت عرصه نوین عمومی و صحبت با مردم را زودتر از خیلیها درک کرد. وقتگذار است. هدفش دموکراسی و حتی پتانسیل تن دادن به دموکراسی سکولار را هم دارد.

در زمانه ای که صدای نقد در کل کل های کودکانه گم شده و برخی اصلاح طلبان دیروز و براندازان امروز او را مورد هجمه قرار میدهند خواستم تاکید کنم یکی از ویژگی های “ایران مدنی” به عنوان رویای محقق نشده مان انصاف در داوری، رشد بحثهای عمومی، دفاع از حقوق زندانی فارغ از روش و عقیده اش است. “ایران مدنی” بر اصل تفاوت و تکثر بنا میشود و شما می توانید نقاط مثبت و منفی شخصیتی را بگویی و همزمان از حقوق شهروندی اش دفاع کنی. آنچه که من به عنوان دروغهایی که این روزها می بینم نقد نیست هجمه ای است از سوی کسانی که تا دیروز به جای حفظ فاصله انتقادی، نان اصلاح طلبی را خورند و امروز در کسادی بازار اصلاح طلبان جبهه دیگری را یافته اند. مساله اینها نه بحث عمومی نه خمینی یا شاه که سفره جدید است.